Woda jest składnikiem organizmu niezbędnym do życia. Stanowi ona 60-70% masy ciała każdego z nas. Jej ilość zależy m.in. od zawartości tłuszczu, płci czy wagi. Organizm osób otyłych zawiera mniej wody, w przypadku dzieci jest jej znacznie więcej, zaś z u osób starszych osiąga poziom odpowiednio 46-54%.

Jakie funkcje spełnia woda w naszym organizmie?
•stanowi środowisko, w którym zachodzą reakcje chemiczne
•jest niezbędna do utrzymania odpowiedniego ciśnienia krwi
•warunkuje transport niezbędnych substancji pokarmowych oraz tlenu do wszystkich komórek ciała, będąc głównym składnikiem krwi
•jest istotna w procesach oczyszczania organizmu z ubocznych produktów przemiany materii (są one wydalane wraz z moczem i potem)
•bierze udział w termoregulacji - organizm pozbywa się nadmiaru ciepła na skutek pocenia
•woda "współpracuje" z enzymami w procesie trawienia i pozwala na lepsze przyswojenie składników odżywczych przez organizm
•nawilża gałki oczne
•ułatwia przełykanie kęsów pożywienia
•uczestniczy w przenoszeniu dźwięku przez ucho środkowe
•wpływa na przepuszczalność i polaryzację błon komórkowych, a więc na pobudliwość i przewodnictwo
•utrzymując ciągłe odpowiednie nawilżenie płuc, umożliwia zachodzenie wymiany gazowej (oddychania)
Źródłem wody dla organizmu są napoje (najlepiej woda niegazowana) i produkty spożywcze, które zawierają w swoim składzie od 10-90% wody. Organizm czerpie wodę ze spalania białek, tłuszczów i węglowodanów. Człowiek wydala wodę z moczem, potem, kałem i wydychanym powietrzem. Ilość wody wydalonej powinna się równać ilości wody pobranej. Bilans powinien być zerowy. Ilość pobranej wody zależy od wieku, rodzaju wykonywanej pracy, klimatu, pory roku, a także szybkości procesów przemiany materii.
Nerki odgrywają najważniejszą rolę w gospodarce wodnej, a objętość wydalanego moczu zależy od ilości płynów dostarczanych do organizmu. Kolejnymi drogami wydalania wody są płuca, przewód pokarmowy oraz skóra. Przez skórę w wyniku parowania człowiek traci 25-50 cm3 wody na godzinę.
Uczucie pragnienia zazwyczaj pozostaje w tyle za zapotrzebowaniem organizmu na wodę. Czas, który upływa od poczucia pragnienia do wypicia szklanki wody i jej zmetabolizowania jest długi. Utrata 3% wody powoduje uczucie zmęczenia, ból głowy, zawroty głowy, przegrzanie ciała, większa - zatrzymanie pocenia się i udar cieplny. Przy utracie 10% wody odwodnienie zagraża życiu. Ciężkie wymioty i biegunka będące konsekwencją odwodnienia stanowią bezpośrednie zagrożenie życia.
Ile wody należy wypijać?
Przeciętny dorosły mężczyzna potrzebuje 2,5l wody/dobę, natomiast w przypadku kobiet jest to około 2l wody/dobę. Przyjmuje się, iż osoby dorosłe oraz dzieci powyżej 40kg, średnio na 1kg masy ciała powinny wypijać 30-35ml wody.
Kolejną ciekawostką jest fakt, że człowiek bez wody może przeżyć jedynie 3-5 dni, dla porównania bez jedzenia (ale pijąc wodę) nawet 3 tygodnie.
Odwodnienie organizmu jest bardzo groźne. Może pojawić się m.in. poprzez niedostateczną podaż wody, w przypadku występowania cukrzycy, w zaburzeniach pracy nerek, przy wymiotach, biegunkach, jak również podczas intensywnego wysiłku fizycznego.

Objawy odwodnienia:
- ciemne zabarwienie moczu i mała jego objętość
- sucha błona śluzowa jamy ustnej
- zaparcia
- osłabienie, bóle głowy

Nie zapominajmy, że prawidłowe funkcjonowanie organizmu zależy od racjonalnej, zbilansowanej i różnorodnej diety, aktywności fizycznej oraz regularnego picia odpowiedniej ilości wody.
Odpowiednie nawodnienie organizmu zapewni również równowagę kwasowo-zasadową, czyli  stan, w którym zachowany jest odpowiedni stosunek kationów i anionów w płynach ustrojowych, warunkujący właściwe pH oraz prawidłowy przebieg procesów życiowych. Jest to istotna sprawa, która pozwala utrzymać harmonię w naszym organizmie.
Stan równowagi kwasowo-zasadowej osiągamy, kiedy zakres pH krwi dla większości procesów przemiany materii wynosi 7,35-7,45. Większe pH oznacza przewagę składników zasadowych, mniejsze - przewagę składników kwaśnych.
Niebezpieczne dla organizmu zachwianie równowagi występuje przy pH mniejszym niż 6,8 i większym niż 7,8 (dla krwi). W skrajnych przypadkach białka ulegają denaturacji, przestają działać enzymy komórkowe, ustaje wymiana gazów oddechowych.
Na regulację równowagi kwasowo-zasadowej duży wpływ ma odpowiedni dobór produktów w naszej diecie. Produkty  bogate w sód, potas, wapń i magnez działają alkalizująco (zasadowo), natomiast składniki zawierające dużo fosforu czy siarki - zakwaszająco.
Produkty, w których znajdziemy składniki zakwaszające:
- mięso i jego przetwory
- ryby, drób
- żółtka jaj
- ryż, makaron, pieczywo
- groch, soja
- kawa, czarna herbata

Produkty, w których znajdziemy produkty alkalizujące (zasadowe):
- ziemniaki
- pomidory, ogórki
- marchew, buraki, cebula
- kapusta
- mleko
- truskawki, wiśnie, cytryny

Zdaniem dietetyków powinniśmy jeść 80% produktów alkalizujących i 20% zakwaszających.
Z badań wynika jednak, że jest dokładnie odwrotnie, co może prowadzić do zakwaszenia organizmu i do wielu różnych chorób.
Długotrwałe zakwaszenie organizmu może powodować ogólne osłabienie, brak koncentracji, obniżenie nastroju, częste przeziębienia, łamliwość paznokci, wypadanie włosów, a także rozwój innych poważniejszych chorób.
Warto zwracać uwagę na dobór odpowiednich produktów w codziennej diecie.

Nie zapominajmy o tym, że aby nasz organizm mógł prawidłowo funkcjonować, należy zacząć od racjonalnej, zbilansowanej i różnorodnej diety, aktywności fizycznej oraz regularnego picia odpowiedniej ilości wody.

Na koniec jeszcze przepis na letnią i odświeżającą lemoniadę arbuzową. Arbuz jest bardzo zdrowym owocem, niskokalorycznym i zawiera 92% wody. Jest też bogaty w antyoksydanty, takie jak likopen, beta-karoten, luteinę, zeaksantynę i kryptoksanty (opóźniają procesy starzenia i chronią nas przed nowotworami), a także cytrulinę, która wspomaga pracę serca i regeneruje mięśnie u sportowców.

0,5kg arbuza
1l wody niegazowanej
1 cytryna
listki mięty
łyżka miodu
kostki lodu
Miąższ arbuza pokrój na kawałki, usuwając pestki. Pokrojone cząstki wrzuć do blendera, wyciśnij sok z połowy cytryny, dodaj wody, łyżkę miodu, kostki lodu i zblenduj. Całość przelej do dzbanka, wrzuć listki mięty i plasterki cytryny.  

NA ZDROWIE!!!

lek. med. Monika Ostasiewicz
Specjalista medycyny rodzinnej